Bezoek aan Debrecen, 11 mei 2007

Debrecen is na Budapest, de tweede grootste stad van Hongarije, met evenals Budapest een rijke geschiedenis. Debrecen is het meest bekend als het Calvinistische Vaticaan van Oost Europa. In het centrum zijn er dan ook vele verwijzingen te vinden naar de protestantse geschiedenis.

De hoofdstraat van Debrecen

Het meest in het ook springend is de Nagytemplom, de Grote kerk van de stad. Met ruim 3000 zitplaatsen inderdaad een kolossaal gebouw en ongetwijfeld een van de grootste Protestantse kerken ter wereld. De toren is ook aardig om te beklimmen, van bovenaf heb je een prachtig uitzicht over het centrum. En in de toren hangt de grote klok die gegoten is uit het brons van Oostenrijkse kanonskogels. Ook speelde de kerk een rol in de Hongaarse revolutie tegen de Oostenrijkers in 1848. Debrecen was in deze revolutionaire tijd de provisorische hoofdstad van Hongarije. In de kerk werd de onafhankelijkheidsverklaring afgelezen door Lajos Kossuth. Deze verklaring (of althans een kopie daarvan), hangt nog altijd aan de muur. De revolutie was niet succesvol, maar leidde wel tot Hongarije's onafhankelijkheid in 1867.

De grote kerk van Debrecen

Interieur van de kerk

Onafhankelijkheidsverklaring van 1848

De grote klok	Uitzicht vanaf de toren

Ook te zien vanaf de toren: De gereformeerde theologische universiteit

Zwingli en Calvijn	Theologische universiteit

Ook de Gereformeerde theologische universiteit is prominent aanwezig in de stad. De universiteit bezit ook een museum van met name de Hongaarse Gereformeerde geschiedenis. Maar ook over Nederland is het een en ander aanwezig. Aan de muur hingen wat gravures van Nederlandse steden. Een gravure was van het binnenhof in Den Haag, maar de andere kon ik niet zo gauw thuis brengen. Ook de conservator wist niet precies welke stad het was. Achteraf bedacht ik me dat het het stadje Geldern moest zijn (de bakermat van de provincie Gelderland), maar deze stad is sinds eind 15e eeuw geen onderdeel meer van wat nu Nederland is. Voor de rest was de tentoonstelling vrij voorspelbaar, precies wat je kon verwachten in een museum over de Gereformeerde geschiedenis. Dat wil zeggen preekstoelen, psalmborden en doopvonten.

Het Gereformeerde universiteitsmuseum heeft een schitterende bibliotheek, met veel zeer oude boeken. Eigenlijk was het verboden om foto's te nemen in het hele museum, maar ik kon het niet laten om stiekem toch een paar foto's te nemen. En ik daar heb ik totaal geen spijt van, gezien het resultaat!

Bibliotheek van de Gereformeerde universiteit

Een paar boeken

De Aula van de universiteit

Voor het gebouw staat de zogenaamde wonderboom/struik van Debrecen. Tijdens de Reformatie, in een stevig debat stak een Rooms Katholiek een dode tak in de grond en sprak toen: Als het Calvinisme het ware geloof is, laat God dan deze tak tot bloei doen komen. En aldus gebeurde...en Debrecen is sinds die tijd overgegaan op het Calvinisme en een Gereformeerd bolwerk gebleven.

De wonderboom van Debrecen

En dan nog even een verwijzing naar Nederland: achter de Nagytemplom staat een gedenkteken voor Michiel de Ruyter, onze bestevaer. De Ruyter bevrijdde 26 Hongaarse Gereformeerde predikanten van de Napolitaanse galeien. Hij vaarde over de Middellandse Zee, en hoorde in het voorbijgaan van de galei verschillende mensen psalmen zingen. Hij bedacht zich geen moment en kocht de predikanten los. Hier in Debrecen wordt hij daarvoor geëerd, net als in zijn geboorteplaats Vlissingen trouwens. Op de onderstaande foto staan behalve de naam van Michiel (Mihaly) de Ruyter ook de namen van de desbetreffende predikanten. Deze waren door de Habsburgse machthebbers tijdens de contra-Reformatie verbannen en veroordeeld tot de galeien. Aan de andere kant van het monument is een afgietsel te zien van de krans die paus Johannes Paulus de IIe hier neergelegd heeft als excuses voor de protestanten vervolging in de zestiende en zeventiende eeuw.

Gedenktejen voor Michiel de Ruyter

Met kranslegging door Johannes Paulus de IIe

Wat beelden van de stad

Interieur van een van de hotels in het stadscentrum met schilderij van de trotse Hongaarse steppe cowboys

Op het plein staat ook nog een fontein met een wat vreemd uitziend beeld op een pilaar. Het blijkt een feniks, een vuurvogel, te zijn die oprijst uit het vuur of de as of iets dergelijks. Die vuurvogel moet Debrecen voorstellen dat zwaar geleden heeft in de Tweede Wereld oorlog. Bijna alle gebouwen zijn er beschadigd uitgekomen. Of misschien is het wel een beeld van het Hongaarse volk, dat zoveel gebied heeft verloren bij het verdrag van Trianon in 1920, maar eens ooit weer eens zal herrijzen.

Wapen van de stad, met daarin Jezus, afgebeeld als het Lam Gods.

Kunst museum	Oorlogsmonument

Trabant

De monumentale universiteit van Debrecen

Centrale hal van de universiteit