Bezoek aan Istanbul, 28 april 2007
Istanbul is dan wel niet de hoofdstad van Turkije, maar het is met afstand de meest belangrijke stad. Vergeleken met Istanbul is Ankara maar een dorp,
zowel qua inwoners als wat betreft de levendigheid. Maar goed, Istanbul heeft dan ook een rijke geschiedenis, het is eeuwenlang een van de belangrijkste steden
op aarde geweest. Van dat verleden is nog genoeg terug te vinden in de huidige binnenstad. Eigenlijk kun je Istanbul opdelen in drie grote stukken. In de eerste plaats, het
oude Byzantium/Constantinopel, ten zuiden van de Gouden Hoorn en ten westen van de Bosporus. Ten tweede het deel van Istanbul ten noorden van de Gouden Hoorn, vooral Galata en Besiktas. En ten derde
het deel ten Oosten van de Bosporus, het deel van de stad dat in Azië ligt, met de naam Üsküdar,.
Istanbul is de enige stad ter wereld die in twee werelddelen ligt.
De geschiedenis van Istanbul gaat terug tot de oude Grieken die hier een kolonie stichtten met de naam Byzantion. De locatie van deze stad was perfect, aan drie zijden omgeven
door water, en daardoor goed te verdedigen, terwijl de handelsvloot een uitstekende natuurlijke haven vond in de baai van de Gouden Hoorn. Een enorme
sprong voorwaarts maakte de stad toen keizer Constantijn besloot om Byzantium tot hoofdstad van het Romeinse Rijk te maken. Daarna was Istanbul dat nu de naam
Constantinopel kreeg voor meer dan duizend jaar de hoofdstad van het Oost Romeinse/Byzantijnse rijk. In 1453 tenslotte veroverden de Ottomanen de stad. Istanbul werd vanaf
toen de hoofdstad van het uitgestekte Ottomaanse Rijk. De hoofdstad status is Istanbul echter kwijtgeraakt ten gunste van Ankara, toen Atatürk de Turkse staat oprichtte in de jaren '20 van de 20e eeuw.
Dit neemt niet weg dat Istanbul nog steeds verreweg de belangrijkste stad van Turkije is.
Luchtfoto van Istanbul (van Google Earth)
Vertrek van Schiphol
|
|
|
Ik kwam in Istanbul aan op het Atatürk vliegveld. Het was midden in de nacht, maar ik moest een uur wachten voordat ik een visum kon bemachtigen. Mijn hotel
stond in de buurt van het Nederlandse consulaat, bij het Taksim plein, in het noordelijk deel van de stad. Vanuit het hotel had ik een aardig uitzicht over
de daken van de stad.
Nederlandse consulaat
|
Uitzicht vanuit het hotel
|
|
|
Het Taksim plein is een druk plein, met veel uitgaansgelegenheden en een beetje een soort van het moderne centrum van Istanbul. Op het plein
staat een groot monument ter ere van de oprichting van de Turkse staat, uiteraard met Atatürk erbij.
Onafhankelijkheismonument op het Taksim plein
|
|
|
Na een kort ritje door de Tünel kwam ik bij de Bosporus uit. Vanaf hier nam ik de tram naar de oude binnenstad.
De Bosporus, vanaf de Europese kant
Het eerste wat bijna iedereen bezoekt, is het voormalige paleis van de Ottomaanse Sultan, het Topkapi paleis.
Dit paleis is gebouwd op de plaats waar eens het paleis van de Byzantijnse keizers stond.
|
|
|
|
Een onderdeel van het Topkapi paleis is het archeologisch museum. Hier staan talloze kunstschatten en archeologische
opgravingen tentoongesteld uit het eens enorme Ottomaanse Rijk.
Het archeologisch museum
|
|
|
De graftombe van Alexander de Grote
Borstbeeld van Sappho, een Griekse dichteres van het eiland Lesbos (inderdaad, ze was lesbisch)
Een vroegere moskee, nu museum
|
|
|
Model van het paard van Troje. Troje is niet ver van Istanbul vandaan.
Het terras van het museum is tussen de oude griekse pilaren gevestigd
Poort van het Topkapi paleis
Binnenterrein van het Topkapi paleis
|
|
|
De Hagia Irene kerk op het binnenterrein van het Topkapipaleis, de oudste Byzantijnse kerk die er nog staat.
Uitzicht over de Bosporus
In de buurt van het Topkapi paleis staat het symbool van Istanbul, de Aya Sofia. Oorspronkelijk is dit bouwwerk gebouwd als
Byzantijnse kathedraal, na de verovering van Istanbul door de Ottomanen werd het een moskee en Atatürk heeft er uiteindelijk een
museum van gemaakt. Op het plaatje hieronder staat een afbeelding van de Aya Sofia in de Byzantijnse tijd. Het ziet er nog bijna precies hetzelfde uit als toen, met uizondering van de minaretten die erbij geplaatst zijn.
|
|
|
|
Toen ik binnen was, was ik verbluft over de enorme omvang van de koepel. Die deed alle kathedralen waar ik tot nu toe geweest ben in het
niet vallen. En dan te bedenken dat het ook nog een van de oudste nog staande gebouwen ter wereld is. Men is op het moment wel bezig met een
omvangrijke restauratie. De grootte van de stijgers die daarvoor nodig zijn is adembenemend. Vergelijk de stijgerhoogte maar eens met de lengte van de mensen
op de foto.
|
|
|
|
Omdat de Aya Sofia vroeger een Christelijke kerk was, zijn er nog heel veel Christelijke muurschilderingen van heiligen enzo.
In de Islamitische tijd zijn deze overgeschilderd met Islamitische kalligrafie. Volgens de Koran mogen er immers geen beeltenissen
gemaakt worden van mens of dier of iets dergelijks. In de laatste decennia is men voorzichtig bezig om deze muurschilderingen te onderzoeken.
Muurschildering uit de Byzantijnse tijd
Uit het raampje van de Aya Sofia...
Een stukje verder staat de Blauwe Moskee, zo'n beetje de centrale moskee van Istanbul. Deze moskee is geen museum, het is een officieel
gebedshuis. Dat betekent dat je niet mag fotograferen en je schoenen uit moet doen enzo. Dat vond ik iets te veel moeite, ik ben daarom
maar op de voorhof van de moskee gebleven.
De blauwe moskee
De voorhof van de moskee
|
De moskee zelf
|
|
|
Moskeegangers zijn zich ritueel aan het wassen
Naast de Blauwe Moskee is de voormalige renbaan van Constantinopel. Alleen aan de vorm van het plein kun je nog zien dat het deze functie
ooit gehad heeft. Dat wil zeggen, er staat ook nog een oude obelisk, die de Romeinen uit Egypte gehaald hebben.
De obelisk van Toetmosis III
Istanbul wordt aan de zuidkant begrenst door de Zee van Marmara. Vanaf de heuvels van de stad heb je een prachtig uitzicht op de zee, maar onder
deze zee loopt een gevaarlijke breuklijn, die in de nabije toekomst een zware aardbeving kan veroorzaken in Istanbul, tenminste volgens de
verwachting van wetenschappers.
Zee van Marmara
Als je door de straten loopt, zie je de beeltenis van Atatürk vaak terugkomen, op huizen, standbeelden, teksten enzovoort enzovoort.
Atatürk
|
Straatbeeld
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Een van de eerste dingen die de Ottomanen bouwden toen ze Constantinopel veroverden was de grote bazaar. Deze grote markt
moest gevluchte handelaren teruglokken naar de stad en tevens nieuwe bedrijvigheid aantrekken. Dat lukte. Zelfs tot vandaag aan toe
is de grote bazaar een belangrijke toeristentrekker.
De grote Bazaar
Geert Mak heeft in 2007 het boekenweekgeschenk geschreven met als deze "De brug". Dat is deze dus,
hier in Istanbul, de brug over de Gouden Hoorn.
De brug
|
Vissers op de brug
|
|
|
Bij de brug vertrekken de veerboten naar het Aziatische deel van Istanbul, Üsküdar. Ik vond dat ik daar ook maar even moest gaan kijken.
Op zich is het maar een klein stukje met de boot, maar je bent officieel wel in een ander werelddeel.
De Bosporus
Aan de overkant van de veerboot terminal ligt het treinstation Sirkeci. Dit was ooit de eindbestemming van de legendarische Oriënt Express.
Ik nam van hier de huidige Oriënt Express, naar Sofia in Bulgarije. Ik verwachtte een enigszins luxueuze trein, maar niets is minder waar...
Het was de slechtste trein die ik ooit heb gehad, een krakend, aftands en rammelend barrel dat niet harder ging dan 30 kilometer per uur. Dat was maar gelukkig
ook trouwens, want anders zou het gevaarte meteen ontsporen. De website van het Sirkeci station zegt het volgende:
Several trains still run between Sirkeci and Edirne each day,
and a few others head off to Central and Eastern Europe,
but except for the Friendship Express to Thessaloniki,
Greece, they mostly are slow, somewhat scruffy,
and sometimes even dangerous (thieves)—for adventurers only.
Waarvan acte! :)
Het station Sirkeci
|
Met wachtruimte voor de Oriënt Express
|
|
|
Terwijl ik moest wachten op de trein, besloot ik om een voorstelling op het station te gaan bezoeken die
de naam had: "De dansende derwisjen". Dit schijnt een soort van Islamitische sekte te zijn die zich specialiseert
in dansen. Ik was uiterst verbluft toen ik zag dat deze mensen onafgebroken een half uur lang als in een soort trance
steeds sneller ronddraaien, en daarna nog steeds recht kunnen lopen. Tja... je moet het maar willen doen.
De dansende derwisjen